Wettelijk ouderschapsplan

Gaat u uit elkaar en heeft u samen het gezag over uw minderjarige kinderen? Dan bent u verplicht een ouderschapsplan op te stellen. Zo'n wettelijk ouderschapsplan is bedoeld om afspraken vast te leggen over de verzorging en opvoeding van de kinderen. Denk aan de omgangsregeling, verdeling van de zorg- en opvoedingstaken, informatie-uitwisseling, kosten van verzorging en andere praktische zaken. Een ouderschapsplan helpt conflicten te voorkomen en biedt duidelijkheid voor beide ouders én het kind. Als onderwerpen immers al besproken zijn, hoeft er geen onduidelijkheid of discussie meer over te ontstaan. Het opstellen van een ouderschapsplan is wettelijk verplicht als u getrouwd bent, een geregistreerd partnerschap hebt of samen het ouderlijk gezag hebt.

Een ouderschapsplan is dus meer dan een lijst met afspraken; het is een document dat rust en structuur brengt in een vaak lastige situatie waarin de communicatie vaak niet meer soepel verloopt. Ook als u niet gehuwd bent, is het sterk aan te raden een ouderschapsplan te maken. Als u gezamenlijk het ouderlijk gezag over uw minderjarige kind hebt dan is het sinds 2009 zelfs verplicht om een ouderschapsplan op te stellen. Het plan kan worden aangepast als de situatie verandert, bijvoorbeeld bij een verhuizing of wijziging in de werktijden of simpelweg omdat de afspraken niet meer passen bij de ontwikkeling van het kind.

Bij co-ouderschap verdelen ouders de zorg en opvoeding van hun kinderen zoveel mogelijk gelijkwaardig. Een goede co-ouderschapsregeling vraagt om duidelijke afspraken en goede communicatie. In het ouderschapsplan worden deze afspraken vastgelegd om discussie in de toekomst te voorkomen. Denk aan schooltijden, vakanties, feestdagen, maar ook aan medische zorg en sportactiviteiten.

Wilt u co-ouderschap aangaan ? Dan is het belangrijk dat jullie beiden bereid zijn samen te werken en veel te communiceren. De voorwaarden voor co-ouderschap verschillen per situatie, maar wederzijds vertrouwen en flexibiliteit naar elkaar is essentieel. Bij het regelen van co-ouderschap kan een mediator ondersteunen, zeker als er spanningen zijn. Soms is een wijziging in de co-ouderschapsregeling nodig, bijvoorbeeld als een van de ouders verhuist of nieuwe werktijden krijgt. Ook dan kan een mediator helpen om dit op een goede manier te verwerken in het ouderschapsplan.

Bent u niet getrouwd en gaat u uit elkaar? Ook dan is een ouderschapsplan van groot belang. Sinds 2009 is een ouderschapsplan verplicht. Dit geldt ook voor ongehuwde samenwoners die gezamenlijk het gezag over hun minderjarige kind hebben. Een ouderschapsplan voorkomt misverstanden en geeft duidelijkheid over de verdeling van de verantwoordelijkheden en afspraken rondom de verzorging en opvoeding van het kind/de kinderen.

U kunt eenzijdig een ouderschapsplan opstellen, maar het heeft alleen waarde als beide ouders ermee instemmen en het ondertekenen. Het is aan te raden om samen een ouderschapsplan op te stellen. Denk aan afspraken over de verblijfplaats van het kind, wie verantwoordelijk is voor welke kosten, hoe vaak er contact is en op welke manier dat verloopt, hoe om te gaan met sport, bijzondere gelegenheden als verjaardagen en feestdagen. Deze afspraken vormen de basis van een goed ouderschapsplan. Het omvat alle zaken die u als ouder belangrijk vindt.

Een ouderschapsplan opstellen begint met het inventariseren van alle zaken die van belang zijn voor zowel het kind als u. Denk aan een zorgregeling of omgangsregeling, maar ook aan afspraken over school, gezondheid en financiën, familietradities, vakanties. U kunt een ouderschapsplan zelf opstellen of dit samen doen met hulp van een mediator.

Bij het ouderschapsplan maken is het belangrijk dat beide ouders hun wensen en verwachtingen kunnen uitspreken. Het vastleggen van het ouderschapsplan kan schriftelijk, en het plan moet worden ondertekend door beide ouders. U kunt het ouderschapsplan ook samen met een mediator opstellen. De mediator kan u wijzen op zaken waar u mogelijk nog niet over nagedacht hebt.

Soms is het nodig om het ouderschapsplan te herzien/ te evalueren. Bijvoorbeeld als de omstandigheden van een van de ouders veranderen. Ook dan geldt dat het belangrijk is om samen naar nieuwe afspraken toe te werken. Een ouderschapsplan aanpassen kan zonder tussenkomst van de rechter, mits beide partijen akkoord zijn.

Is geen ouderschapsplan strafbaar? Nee, het is niet strafbaar maar als u getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap hebt of samen het ouderlijk gezag hebt, dan is het opstellen van een ouderschapsplan wettelijk verplicht. Doet u dit niet, dan zorgt dit voor vertraging voor de afwikkeling van de scheiding bij de rechtbank. Het ouderschapsplan zal dan alsnog opgesteld moeten worden voordat de scheiding kan worden uitgesproken. Geen ouderschapsplan kan dus leiden tot vertraging bij de afhandeling van de scheiding.

Bovendien is een ouderschapsplan pas rechtsgeldig als beide ouders het ondertekenen. Door de uitspraak van de rechtbank worden de afspraken ook afdwingbaar: houdt een van de ouders zich niet aan de afspraken, dan kan de ander naar de rechter stappen. Het niet houden aan het ouderschapsplan kan juridische gevolgen hebben. Een ouderschapsplan niet nakomen, zeker als het plan is vastgesteld door de rechter, wordt gezien als het niet naleven van een rechterlijke beschikking.

Kortom: geen ouderschapsplan opstellen als dat wél verplicht is, kan gevolgen hebben. Laat u dus goed informeren en zorg dat alles correct wordt vastgelegd.

Komt u er samen niet uit, of wilt u zeker weten dat alles goed en eerlijk wordt geregeld? Schakel dan een mediator in. Een mediator ouderschapsplan helpt u bij het maken van duidelijke en haalbare afspraken over de omgangsregeling, zorgverdeling en financiële zaken.

De kosten voor een mediator bij een ouderschapsplan hangen af van uw situatie, maar kunnen onder voorwaarden (deels) worden vergoed. Ook bij het wijzigen van het ouderschapsplan of conflicten over bestaande afspraken kan een mediator uitkomst bieden. Zo voorkomt u discussies achteraf en houdt u de focus op wat écht belangrijk is: het welzijn van uw kind.

Wilt u hulp bij het opstellen of aanpassen van het ouderschapsplan? Neem dan contact op met Apart Verder. Wij begeleiden u stap voor stap in dit proces, zodat u samen verder kunt met heldere afspraken en meer rust voor uw gezin.